Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 13

Language Learning

296. Do you know how to speak ___?
Bolehkah awak bertutur bahasa ___?
Koiho ko do moboos do ___?
你識唔識講___？

297. I can speak it a little.
Saya boleh bertutur sedikit.
Kaanu [koiho/apandai] zou do moboos do tokuudi'.
我識講小小。

298. Sorry, I don't speak Cantonese.
Maaf, saya tidak berfasih dalam bahasa Kantonis.
Siou, au zou moboos do Kantonis.
對唔住，我唔識講廣東話。

299. I want to study the Kadazan/Dusun language.
Saya hendak belajar bahasa Kadazan/Dusun.
[Minsingiho/Balajal] zou daa do boos do Kadazan/Dusun.
我想學卡達山杜順語。

300. Will you teach me?
Bolehkah awak mengajar saya?
Mangajal ko dogo?
你會唔會教我呀？

301. Can you come to my house every day?
Bolehkah awak datang ke rumah saya setiap hari?
Kaanu ko do [mikot/mooi] doid hamin ku do tikid tadau?
你可唔可以過嚟我屋企嘅日日？

302. What time do you want me to come?
Pukul berapa awak hendak saya datang?
[Bobog/Jaam] songkuo o kopoikatan nu dogo'?
你想我幾時嚟嘅？

303. Can you come every morning?
Bolehkah awak datang setiap pagi?
Kaanu ko do mikot do tikid suvab?
你每朝早可唔可以嚟？

304. Yes, I can come at 9:00.
Ya, saya boleh datang pada pukul sembilan.
Oo', kaanu zou do mikot do [bobog/jaam] kosizam.
係呀，我可以嚟九點鐘。

305. No, I'm sorry, but I have to work in my fields every morning.
Tidak, saya minta maaf, tapi saya harus bekerja di sawah saya pada setiap pagi.
Au', mokiampun zou, tu' pakalaja' zou doid anau ku do tikid kosuvabon.
唔得，對唔住，但我每朝早一定要喺我稻田嘅做嘢。

306. Please speak a little slower.
Tolong cakap perlahan-lahan.
Sanaadan gia do moboos.
請講慢啲。

307. Do you understand?
Awak faham tak?
Kalati' ko?
你明唔明白？

308. Yes, I understand.
Ya, saya faham.
Oo', kalati' zou.
係，明白。

309. No, I don't understand.
Tak, saya tak faham.
Au', au' zou kalati.
唔會，我唔明白。

310. Please repeat that. Say that word one more time.
Tolong ulangi perkataan itu sekali lagi.
Maai gia suguto' ino. Booso' gia vagu' do insan po.
請再講嗰個一詞。

311. How do you say the word "___" in your language?
Bagaimana [awak/kamu] katakan perkataan "___" dalam bahasa [awak/kamu]?
Ingkuo ko do moboos do "___," ka do boos nu?
你點講喺你嘅語言“___”呢個詞？

312. We say "___".
Kami kata "___".
Id boos dagai nopo nga' "___" ka.
我哋話“___”。

313. What does "___" mean?
Apakah ertinya "___"?
Nunu komozon do "___," ka?
“___”係乜嘢意思？

314. It means "___".
Ia bererti "___".
Komozon nopo diti nga' "___," ka?
呢個係“___”意思。

315. What is [this (speaker is touching) / this (hearer is touching) / that (near hearer) / that (quite close) / that (farther away) / that (quite far)]?
Apakah [ini (orang yang bercakap menyentuh) / ini (dekat dengan orang yang bercakap) / itu (orang yang berdengar menyentuh) / itu (dekat dengan orang yang dengar) / itu (agar dekat) / itu (jauh sedikit) / itu (jauh)]?
Nunu [iti/itia/ino/inia/ihia/iho/duuhia]?
[呢個，嗰個]係咩嚟架？

316. [This/that] is a ___.
[Ini, itu]  ialah ___.
[Iti, iho]  nopo nga' ___.
[呢個，嗰個]係___。

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 12

Automobile Motoring

252. Where is a gas station?
Di mana stesen gas?
Id nomboo do stisin tumau?
邊度有加油站？

253. Is the road good?
Elokkah jalannya?
Avasi naku do talun-alun?
係唔係道路好呀？

254. Can you recomend a mechanic?
Bolehkah awak mencarikan mekanik?
Obuli ko do mogium do mekanik?
你可唔可以搵到一個機械師？

255. What town is [this, the next one]?
Pekan apakah [ini, seterusnya]?
Nunu o kakadazan [itia, potihombus]?
呢個係乜嘢城鎮嚟架？乜嘢鎮係下個？

256. The tourist bureau.
Biro pelancongan.
Biro tutumombuhui.
旅遊局。

257. I have [an international] driver's license.
Saya mempunyai lesen pemandu antarabangsa.
Kivaa zou lisin papanau sompomogunan.
我有一個國際駕照。

258. I want some air.
Saya nak sedikit angin.
Mimang zou do tongus okudi.
我想要一啲空氣。

259. How much is gas a [liter, galon]?
Berapa harga minyak [seliter, segelen]?
Pio gatang tumau do [solitol, sogilin]?
幾多鐳係電油公升？幾多鐳係氣體加侖？

260. Give me ___ liters.
Beri saya  ___ liter.
Onuai zou do ___ litol.
俾我___公升。

261. Please change the oil.
Sila tukar minyak.
Maai gia mamaganti' do tumau.
唔該更換機油。

262. Light, medium, heavy oil.
Minyak ringan, minyak biasa, minyak berat.
Agaan tumau, uha-uha tumau, avagat tumau.
輕質油，媒油，重油。

263. Put water in the battery.
Letakkan air ke dalam bateri.
Posuangai no vaig id suang bateri.
唔該將水電池。

264. Could you wash it [now, soon]?
Bolehkah anda mencucinya [sekarang, tidak lama lagi]?
Obuli ko toi do momizuzu do [baino, toluai]?
你而家可唔可以洗呀？你最近可唔可以洗呀？

265. Tighten the brakes.
Ketatkan brek.
Maai gia oogoto do brek.
請擰緊剎掣。

266. Please lubricate the car.
Tolong melincirkan kereta.
Umaai gia iho kulita.
請潤滑汽車。

267. Please check the flat tire.
Tolong semakkan tayar pancit.
Maai gia pomoliksa do aiso do tongus do tayol.
請檢查爆胎。

268. My tire is flat.
Tayar saya tiada angin.
Aiso do tongus do tayol ku.
我嘅輪呔冇氣喇。

269. Do you need help?
Awak hendak pertolongan?
Mokituhung ko?
你需要幫手嘛？

270. No, I can change it, thanks.
Tak, saya boleh menggantinya sendiri, terima kasih.
Au', kaanu zou mamaganti' dii, kotohuadan doid diau.
唔使，我可以改變自己喇，多謝。

271. Yes, I don't have a jack. Can I borrow yours?
Ya, saya tidak ada tuil. Bolehkah saya pinjam tuil awak?
Oo', aiso do jijiik ku. Kavasa' zou do mohos do diau?
係喎， 我冇插頭喎。我可唔可以借你嘅插頭呀？

272. Yes, my spare is also flat. Can I ride with you to the next station?
Ya, tayar gantian saya pun tiada angin. Bolehkah saya menumpangi awak ke stesen yang dekat?
Oo', i tayol do pamamaganti' ku, nga' aiso nogi' do tongus. Kavasa' zou tumanud diau kumaa doid stisin do tiso'?
係囉，我更換輪呔都係冇氣喇。我可唔可以同你乘搭下一站？

273. Can you fix the flat tire?
Bolehkah awak pasangkan tayar?
Obuli ko nangku mongumbasi diti tayol do notobuk?
你可唔可以修復爆呔呀？

274. A puncture. A slow leak
Bocor. Lambat bocor
Oposu, ohozo do toposu
刺穿，慢漏氣

275. What's the matter?
Apa halnya?
Nokuo ii?
咩事呀？

276. My car is stuck in the mud. Can you pull it out?
Kereta saya terlekat dalam lumpur. Bolehkah awak menariknya keluar?
Nakasansad o kulita' ku do id buutak. Kaanu ko do mamagazat?
我車陷喺泥湴。你可唔可拉出嚟？

277. I'll try. Do you have a rope?
Saya akan cuba. Awak ada tali tak?
Kinaman ku. Kivaa do dukug nu?
我試吓。你有冇繩吖？

278. Yes, here it is.
Ada, ini dia.
Kivaa, itia iti.
有，喺呢度。

279. No, I don't have one.
Tidak, saya tiada tali satu.
Aiso. Aiso do dukug ku.
冇啊，我冇一個繩喇。

280. Never mind, I have one.
Tidak mengapa, saya ada satu.
Au' monguo, kivaa do dukug ku.
唔緊要，我有一個繩。

281. I'm out of gas. How far is it to the next station?
Saya kehabisan minyak. Berapa jauhkah lagi ke stesen yang terdekat?
Noovian zou do tumau. Songkuo po sinodu' di stisin do tiso'?
我揸車冇油喇。呢度離最近嘅油站有幾遠？

282. Very far! You can ride with me.
Jauh lagi. Awak boleh tumpang kereta saya.
Osoduu' po kozo. Obuli ko do [sumakai/tumanud] dogo'.
好遠呀。我車你啦。

283. What's wrong?
Kenapa pula?
Nokuo ii?
做咩呀？

284. My engine died, and I don't know what's wrong.

Injin saya mati, dan saya tidak tahu apa sebabnya.
Napatai o injin do kulita' ku, om au' zou nokoiho do nookuo.
我個引擎死咗喇，都唔知出咗咩問題。

285. There is a grinding.
Ada pengisaran.
Gumiling-giling bo.
有個研磨。

286. Let me see. Maybe I can find out.
Biarkan saya tengok. Mungkin saya tahu.
Bii'o' ku gia. Oihaan ku dati'.
等我睇吓。 話唔定我了解一下。

287. Many thanks for your help!
Terima kasih banyak kerana sudi membantu saya.
Kotohuadan no kozo do minonuhung ko.
你幫我好有心。

288. There is a leak.
Ada bocor.
Kiposu.
有洩漏。

289. There is a noise.
Ada bunyi.
Kituni.
有個噪音。

290. May I park here for a while?
Bolehkah saya meletakkan kereta di sini seb?
Obuli nangku do poundoongon ku kulita ku do doiti do toduuk?
我可唔可以喺呢度泊車一陣？

291. I want to garage my car for the night.
Saya mahu ke garaj kereta saya untuk malam.
Mimang zou doid garaj do kulita ku do montok sosodopon.
我想車房嘅車夜晚。

292. When does it [open, close]?
Bila nak [buka, tutup]?
Songian ii [ukabon, tutubon]?
幾時[打開，關閉]?

293. If you go to Hong Kong.
Kalau awak pergi ke Hong Kong.
Nung mugad ko id Hong Kong.
如果你去香港。

294. If you a Chinese.
Kalau awak orang Cina.
Nung tuhun ko do Sina.
如果你係中國人。

295. If you not a Chinese.
Kalau awak bukan orang Cina.
Nung okon ko iziau tuhun Sina.
如果你唔係中國人。

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 11

Boat

231. Can I go by boat to ___?
Bolehkah saya menaiki bot ke ___?
Kaanu zou do sumakai padau id ___?
我可唔可以去坐船到___？

232. When does the next boat leave?
Bila bot seterusnya berangkat?
Songian i padau tumihombus pogidu?
幾時下次船離開？

233. When must I go on board?
Bilakah saya harus naik kapal?
Songian o mositi zou do sumakai kapal?
幾時一定要去船上？

234. Can I land at ___?
Bolehkah saya mendarat di ___?
Kavasa zou naku do mintakad id ___?
我可唔可以降落喺___上？

235. Are meals served on board?
Adakah makan berkhidmat di atas kapal?
Kivaa toi modsuung do takanon id kapal?
係唔係餐船上擔任？

236. The captain. The purser
Kapten. Ketua pejabat
Kapten. Huguan upisol
船長。辦公室

237. The steward. The deck
pramugara, dek
pramugara, diik
管家，甲板

238. I want to rent a deck chair.
Saya hendak menyewa sebuah kerusi dek.
Mongudal zou daa do tiikoon dik.
我想租一個躺椅。

239. That village is on the river.
Kampung itu terletak di tebing sungai.
Kampung nopo diho' nga' id disan do bavang.
嗰個村就係河上。

240. You have to go there by boat.
Awak harus pergi ke sana dengan perahu.
Mugad ko nopo doiho' nga' sumakai do padau.
你一定乘船去嗰度。

241. I want to go ___. Where can I find a boat to go there?
Saya hendak pergi ke ___. Di manakah saya boleh mendapatkan perahu untuk ke sana?
Mugad zou doid ___. Id nomboo pogiuman ku do padau do mugad do doiho'?
我想去___。我喺邊度搵到一條航去嗰度？

242. The boat stops over there.
Perahu berhenti disana.
Duuhia o padau do tumood.
航停喺嗰度。

243. How much is the fare to ___?
Berapa tambang pergi ke ___?
Songkuo i' o katambang kumaa doid ___?
幾多鐳車費去___？

244. I want to hire a boat to ___.
Saya hendak menyewa sebuah perahu pergi ke ___.
Mongudal zou do padau kumaa id ___.
我想租一條航去___。

245. I am seasick.
Saya mabuk laut.
Nobinul zou.
我暈浪。

246. I am going to cabin.
Saya mahu pergi ke kabin.
Mugad zou do id kabin.
我要去艙。

247. Let's go to the bar.
Jom pergi ke bar.
Kanou mooi id tampat poginuman.
我哋去酒吧啦。

248. A life boat. A life preserver.
Bot keselamatan, baju pelampung.
Padau koumohigan, pomuhang koposizon.
生命之舟。救生圈。

249. What time will the boat leave?
Pukul berapa bot akan berangkat?
Bobog songkuo i padau pogidu?
幾時航會去？

250. Eight o'clock
Pukul lapan
Jaam kavahu
八點鐘

251. Which ferry goes to Kuala Penyu?
Yang mana feri pergi ke Kuala Penyu?
Ih nonggo i feri do mugad id Kuala Penyu?
邊啲渡船去瓜拉班尤？

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 10

Bus

223. How often do busses go to KLCC?
Berapa kerap bas pergi ke KLCC?
Impio kougadan do baas pakaazan id KLCC do sangadau? 
幾耐做巴士去KLCC？

224. Can I buy an excursion ticket?
Bolehkah saya membeli tiket lawatan?
Kavasa zou naku do momohi do tikit tuutumbuhui?
我可唔可以買一張遊覽門票？

225. Is there a stop for lunch?
Adakah berhenti untuk makan tengah hari?
Kivaa ii naku tumood do montok makan doungotuvong?
有冇停車晏晝飯？

226. Can I stop overnight on the way?
Bolehkah saya berhenti semalaman dalam perjalanan?
Kavasa zou naku tumood soosodopon idsuang mamanau?
喺途中，我可唔可以通宵停車？

227. No, I haven't seen it yet.
Tak, saya belum pernah melihat.
Au i, au zou po noinsan okito dii.
唔會，我未睇過喇。

228. How do you always come here?
Bagaimana awak selalu datang disini?
Ingkuo ko umikot tomoimo doiti?
你總係點嚟呢度？

229. Though Mr. A is not in, but Mr. B is in.
Walaupun Encik A tidak ada di dalam, tetapi Encik B ada di dalam.
Sundung tuu aiso suang zi Gund. A, nga kivaa suang zi Gund. B bo ti.
雖然A先生冇喺度，但係B先生喺度喇。

230. Which bus can take me to Klang?
Yang mana bas boleh membawa saya ke Klang?
Ih nonggo o baas kougadan dogo id Klang?
搭幾號巴士可以去到巴生？ 

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 9

Airplane

214. Is there motor service to the airport?
Adakah perkhidmatan motor ke lapangan terbang?
Kivaa naku kotoinaan do mutul kumaa tutubpoon tuutumuhud dii?
有冇摩打嘅服務去機場？

215. At what time will they come for me?
Jam berapa mereka akan datang untuk saya?
Bobog songkuo ii zioho umikot montok dogo?
佢哋就會俾我幾時嚟？

216. When is there a plane to ___?
Bila ada kapal terbang ke ___?
Songkuo dii kapal tuutumuhud id ___?
幾時有飛機___？

217. Is food served on the plane?
Adakah dapat makanan yang dihidangkan di kapal terbang?
Kivaa toi modsuung do takanon id suang do kapal tumuhud?
係唔係役飛機上嘅食嘢？

218. How many kilos may I take?
Berapa kilo boleh saya bawa?
Songkuo i kilo do kaanu zou?
我攞得幾多公斤？

219. 20kg. [twenty kilograms]
Dua kilogram
Duvo kilogram
廿公斤

220. Let's walk to the station.
Jom jalan ke stesen.
Kanou mimpanau do id stisin.
我哋行車站啦。

221. Let's postpone the rest until tomorrow.
Mari kita menangguhkan rehat sampai besok.
Mundoong no magandad gisom suvab. 
剩落嘅事留到聽日。

222. I am waiting for the next plane at the airport.
Saya sedang menunggu pesawat seterusnya di lapangan terbang.
Poingandad zou do tumihombus o kapal tumuhud id tutubpoon tuutumuhud dii.
我而家喺機場等緊下班機。

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 8

Train and Conductor 198. I am going by train to ___. Saya nak menaiki keretapi ke ___ Sumakai zou do kulitapui do doiho id ___. 我會去___嘅火車。 199. At which platform is the train to ___? Yang manakah platform ini keretapi ke ___? Ih nomboo o 'platform' iti kulitapui do id ___? 喺邊一個平台係火車___嚟？ 200. Is the train for ___ on time? Adakah kereta api ini dalam masa ___? Iti no naku kulitapui doid timpu do ___? 係唔係火車___嘅時間？ 201. It is ___ minutes late. Terlambat ___ minit. Nahambat o ___ minit. 遲到___分鐘。 202. Please put this in the rack. Tolong letakkan ini di rak. Maai gia iti popogompi id rak. 唔該將呢個架上。 203. Please open the window. Tolong buka tingkap. Ivangai gia titihizon ti. 開窗。 204. Please close the window. Tolong tutup tingkap. Tutubai gia titihizon ti. 閂窗。 205. Where is the [dinner, smoker, pullman]? Di manakah [ruang malam, ruang rokok, ruang tidur]? Id nomboo o [hivang dumuom, hivang sigup, hivang modop]? [飯廳， 食煙者，臥車]喺邊度？ 206. Do you mind my smoking? Bolehkah merokok? Monigup ko naku ii? 食煙得好唔好？ 207. Do you have a match? Ada mancis tak? Kivaa naku mancis nu? 有冇火柴架？ 208. What time is [breakfast, lunch, dinner]? Pukul berapa [sarapan, makan tengah hari, makan malam] Bobog songkuo ii makan [kosuvabon, pitangadau, kosodopon] dii? [早餐，午餐，晚餐]係幾時？ 209. What time does it come? Pukul berapa sampai? Bobog songkuo ii dumampot dii? 幾時嚟呀？ 210. Half past three(3.30). Pukul tiga setengah. Jaam ko tohu ngoopodon minit. 三點半。 211. How many hours does it take? Berapa jam masa yang diambil? Pio di hinaid di no? 做呢件事要幾多個鐘？

212. I hate to ride on trains. Saya tidak suka menaiki kereta api. Au zou aanangan do sumakai do kulitapui. 我最憎搭火車㗎嘞。 213. train going through tunnel kereta api melalui terowong kulitapui maza do huvang 火車捐山窿

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 7

Baggage

189. Where is the baggage checked? Di manakah tempat bagasi diperiksa? Id nomboo o tampat hampo-hampo di pinomoliksa? 邊度係行李托運嘎？

190. I want to leave these bags for a while. Saya mahu meninggalkan beg ini untuk seketika. Mogidu zou daa do beg diti do toduuk. 我要離開呢啲袋一陣。

191. Do I pay now now or later? Saya bayar sekarangkah atau nanti? Balai zou naku baino toi tiinu'? 我而家或者以後付？

192. I want to take out my baggage. Saya ingin mengambil bagasi saya. Maganu zou daa do hampo-hampo ku. 我要儸出我嘅行李。

193. That is mine there. Itu saya punya. Ihia no sanganu ku. 嗰個係我嘅。

194. Handle this very carefully. Mengendalikan ini dengan berhati-hati. Maai gia kituduk tia do intang-intangai. 好小心處理。

195. How much? Berapa timbang? Songkuo vinagat? 幾多重量？

196. How many dollars one ticket to Indonesia? Berapa rupiah satu tiket ke Indonesia? Pio o rupiah do iso tikit id Indonesia? 幾多錢一張票俾印尼盾？

197. Three hundred rupiahs. Tiga ratus rupiah. Tohu atus rupiah. 三百印尼盾。

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 6

Tickets

177. Huch much is a ticket to ___? Berapa harga tiket ke ___? Pio gatang do tikit id ___? 幾多鐳一張票___嘎？ 178. [One way, round trip] ticket. Harga tiket [satu jalan, kepulangan]. Hoogo tikit do iso lahan om kopomouhian. 單程票， 往返票。 179. First, second, third class. Kelas pertama, kelas kedua, kelas ketiga. Kalas koiso, koduvo, kotohu. 第一類，第二類，第三類。 180. Can I go by way of ___? Bolehkah saya jalan melalui ___? Kavasa zou do mooi do maza ___? 我可唔可以去嘅___呢？ 181. How long is this ticket good? Berapa lama tiket yang baik ini? Songkuo i hinaid diti tikit tavasi? 呢張票係幾耐好架？ 182. Can I get something to eat on the way? Bolehkah saya mendapatkan sesuatu untuk dimakan dalam perjalanan? Kavasa zou naku maganu do takanon do nuununu do papanau dii? 路途上有冇得買嘢食？/途中可唔可以食嘢？ 183. How much baggage may I take? Berapa banyak bagasi yang saya boleh ambilkan? Songkuo ginumu do kaanu zou do hampo-hampo dii? 我可以儸行李幾多？ 184. How much per-kilogram for excess? Berapa harganya sekilogram untuk berlebihan? Pio gatang sokilogram do montok hoohobi? 每公斤俾多餘幾多鐳？ 185. Is there travel insurance? Adakah insurans perjalanan? Kivaa naku do kotonggungan do papanau? 有冇旅遊保險？ 186. Mr. A gave Mr. B a present. En. A diberikan En. B sebuah hadiah. Tinaak zi Gund. A do iso vava montok di Gund. B. A先生畀咗B先生一件禮。 187. Mr. A gave me a present. En. A diberikan saya sebuah hadiah. Tinaak zi Gund. A do iso vava montok dogo. A先生畀咗我一件禮。 188. Can I borrow this book? Bolehkah saya pinjam buku ini? Kavasa zou do mohos diti buuk? 我可唔可以借呢本書？

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 5

At The Customs

157. Where is the customs?

Dimanakah kastam?

Idnomboo o kastam?

海關喺邊度？

158. This is my baggage.

Ini bagasi saya.

Iti no hampo-hampo ku.

呢個係我嘅行李。

159. Here is my passport. Permit.

Ini pasport saya. Permit.

Duutia no pasport ku. Permit.

呢度係我嘅護照。

160. Shall I open everything?

Nak saya bukakan semua?

Titiukabo zou naku do toinsanan?

我要唔要打開冚唪唥呀？

161. I cannot open that.

Saya tidak boleh buka itu.

Au zou koukab dino.

我打唔開。

162. I have lost my key.

Saya kehilangan kunci saya.

Natagak zou do kunsi ku.

我唔見咗我鎖匙喇。

163. I have nothing to declare. 

Saya tidak ada mengisytiharkan apa-apa.

Aiso o popointahang ku do nuununu.

我冇申報嘅嘢。

164. All this is for my personal use.

Semua ini adalah untuk kegunaan peribadi saya.

Iti no toinsanan do montok kiguno sondii.

呢個大家係我私家使用嘅。

165. There is nothing here but ___.

Disini tiada tapi ___.

Aiso no doiti nga ___.

冇喺呢度，但係有___。

166. There are gifts.

Ini adalah hadiah.

Iti no vava.

呢個係貢。

167. Are these things dutiable?

Adakah barang-barang ini yang kena cukai?

Ontok nangku do sukai do kakamot diti? 

做呢啲嘢係咪要負責架？

168. How much must I pay? 

Berapa saya harus bayar? 

Songkuo zou mositi balai? 

我一定要幾多錢付？

169. This is all I have.

Ini semua saya ada bagasi.

Kivaa iti do hampo-hampo ku ngaavi.

呢就係全部嘅行李。

170. Please be careful.

Sila berwaspada.

Intang-intangai no.

請小心啲。

171. Have you finished?

Sudah habiskah?

Nopongo ko naku?

你做咗完未？

172. I cannot find my baggage?

Saya tidak dapat mencari bagasi.

Au zou kaanu mogium do hampo-hampo ku.

我搵唔到我嘅行李。

173. My train will leaves in ___ minutes.

Keretapi saya akan berangkat dalam masa ___ minit.

Mogidu i kulitapui ku doid ___ minit.

我火車會離開___分鐘。

174. When I come to Malaysia.

Apabila saya datang ke Malaysia.

Songian zou umikot id Malaysia.

當我嚟馬來西亞嘅時候。

175. When I was a child.

Waktu saya masih kecil.

Ontok zou do dazanak.

當我仲係個細路嘅時候。

176. When I was sick.

Bila saya sakit.

Ontok zou sumakit.

當我生病時。

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 4

Travel: General Expressions

123. Who is there in the room?
Siapa di dalam ini?
Isai idsuang hinimput dii?
邊個有喺房間呀？

124. There are Mr. A and Mr. B [and others] here.
Disini ada En. A dan En. B.
Doiti no Gund. A om Gund. B.
有喺呢度A先生同B先生嚟架。

125. There is nobody.
Tiada sesiapa.
Aiso isai nopo.
冇邊個人嚟架。

126. We are traveling to ___.
Kami hendak bermakan angin ke ___.
Mugad zikoi id ___.
我哋喺___嘅食「緊」風/行路/旅行。

127. I want to go to airline office.
Saya nak pergi ke pejabat syarikat penerbangan.
Mooi zou daa do id koupisol ponuhudan.
我想去航空公司辦事處。
128. Where is the ___?
Dimanakah ___?
Idnomboo i ___?
___喺邊度？

129. The airport. The bus stop.
Lapangan terbang. Hentian bas.
Tutubpoon kapal. Minood-tood baas. 
機場。巴士站。

130. The dock. The railroad station.
Pelabuhan. Stesen kereta api.
Timpoon do padau; lolokiton. Stisin kulitapui.
埗頭。火車站。

131. The ticket office.
Pejabat tiket.
Koupisol tikit.
售票處。

132. A ticket. A time table.
Tiket. Jadual.
Tikit. Timpu kopoihaan.
票。時間表。

133. A porter. The baggage room.
Penjaga pintu. Ruang bagasi.
Popolobuon. Hinimput do hampo-hampo.
搬運工。行李室。

134. The platform.
Platform [pentas]
Panggou
平台

135. How long will it take to go to ___?
Berapa lama nak sampai ke ___?
Songkuo dii hinaid do dumampot doid ___? 
幾耐要去___嚟架？

136. When will we arrive at ___?
Bila kita nak sampai ke ___?
Songian ii dumampot tokou doid ___?
我哋幾時要去喺___嚟架？

137. Please get me a taxi.
Tolong mendapatkan saya teksi.
Paganu gia zou do teksi.
請俾我一輛的士。

138. Is this seat free?
Adakah tempat duduk ini kosong?
Aiso sanganu tikoon diti? 
呢位有冇人座呀？

139. Can I reserve a [front] seat?
Bolehkah saya tempat duduk depan?
Kavasa ko naku tiikoon dumbangan?
我可唔可以儲備前座？

140. A seat near the window.
Tempat duduk dekat tingkap.
Tiikoon doos id titihizon.
座位近窗。

141. Is this the way to ___?
Adakah ini jalan ke ___?
Iti no naku o lahan kumaa id ___?
呢個係唔係道路喺___嘎？

142. How does one go [there]?
Bagaimana cara nak pergi ke [disitu]?
Ingkuo gia lahan do mooi do doino?
點樣去嗰度喎？

143. Where do I turn?
Dimana saya pusingkan?
Nomboo o maahing ku?
喺邊轉？

144. To the north. To the south.
Di utara. Di selatan.
Id koibutan. Id kabaatan.
喺北方。喺南方。

145. To the west. To the east.
Di barat. Di timur.
Id kotonobon. Id kohisaon. 
喺西方。喺東方。

146. Straight ahead.
Jalan terus.
Tumuhid do mamanau.
直行。

147. Forward. Back.
Depan. Belakang.
Toguvang. Touvi.
前。後。

148. What street is this?
Apa jalan ini?
Onu o lahan tia?
街道係咩嚟架？

149. Street. Square.
Jalan. Dataran. 
Lahan. Kaanaan.
街。平方。

150. Two blocks ahead.
Dua blok seterusnya.
Duvo blok potihombus.
兩街段前進。

151. Please point.
Sila tunjukkan.
Popokito no.
請點。

152. Do I have to change? 
Perlukah saya ganti?
Mokiganti zou naku? 
我需唔需要改變呀？

153. Please tell me where to get off.
Tolong beritahu saya di mana nak turun.
Sunudai zou gia id nomboo o hintuunon.
唔該講我聽喺邊落車。

154. When I arrived at the station.
Apabila saya sampai di stesen.
Songian dinampot zou id stisin.
當我到達車站嘅時候。

155. To come to talk.
Datang untuk berbual bicara.
Umikot do moboos.
再嚟講嘢。

156. I'll take away. 
Saya akan membawa.
Mogovit zou.
我會帶走。

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 3

Greetings and Introductions

99. Good morning. Good evening. Selamat pagi. Selamat petang. Kopivosian do doungosuvab. Kopivosian do minsoosodop. 早晨。晚安。

100. Hello. Goodbye. Good night. Helo. Selamat tinggal. Selamat malam. Helo. Doino ko po. Kopivosian do doungotuvong. 哈老/你好。再見/拜拜。早唞。

101. I'll be seeing you. Jumpa awak disana. Kopisoomo diau vagu, kio. 我見到你啊，就噉先啦。

102. What is your name? Siapa nama awak? Isai ngaan nu? 你叫咩名？

103. My name is ___. Nama saya ___. Ngaan ku nopo nga i ___. 我叫___。

104. May I introduce [Mr, Mrs, Miss] ___? Perkenalkan [En, Pn, Cik] ___. Pokitutunai [Gund, Zandi, Tati] ___. 請介紹 ___[先生，師奶，小姐].

105. My wife. My husband. Isteri saya. Suami saya. Savo[tondu, kusai] ku. 我老婆。我老公。

106. My daughter. My son. Anak[perempuan, lelaki] saya. Tanak[tondu, kusai] ku 我女。我仔。

107. My friend. Kawan saya. Tambahut/koluang ku. 我朋友。

108. My elder sister. My younger sister. Kakak saya. Adik[perempuan] saya. Tobpinai[tondu]/taka ku. Tadi[tondu] ku. 我家姐。我細妹。

109. My [elder, younger] brother. Abang saya. Adik[lelaki] saya. Tobpinai[kusai]/tabang ku. Tadi[kusai] ku. 我哥哥。我細佬。

110. How do you do? Apa macam? Ingkuo ko no? 我最近點呀？

111. How are you? Apa khabar? Nunu abal nu? 你好嗎？

112. Fine. And you? Khabar baik. Awak? Avasi ii bo. Iziau? 我幾好，你呢？

113. How is your family? Keluarga awak apa macam? Ingkuo gia paganakan nu? 你嘅屋企人最近點呀？

114. Very well, thanks. Baik-baik saja, terima kasih. Noikot vinasi, kotohuadan. 最近好喇，有心。

115. Not very well. Kurang sihat. Au songkuo vinasi. 唔幾好喎。

116. Please sit down. Sila duduk. Miikau no. 坐低啦。

117. I have enjoyed myself very much. Saya sangat dinikmati diri saya. Avaavasi no kozo ku sondii. 我經已好享受自己喇。

118. I hope to see you again soon. Saya berharap ingin berjumpa awak sekali lagi. Ahansan zou podaa kopisoomo diau vagu, kio. 我希望再次見到你。

119. Come to see me. Sila mendatangi saya. Ikoto gia zou, kio. 嚟見我啦。

120. Are you free this [afternoon, evening]? Awak masa lapangkah [petang, malam] ini? Poinhapas ko naku diti soosodopon? 你今日有空呀？你今晚有空呀？

121. Give me your [address, telephone number]. Berikan saya [alamat, nombor telefon] awak. Onuai zou do [ngaan do kinoizonon, numbul talipaun] nu. 俾我你嘅[地址，電話號碼]。

122. Give my regards to ___. Sampaikan salam saya kepada ___. Kilim tabii ku kumaa di ___. 請代我問候___。

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis 2

Difficulties

81. I cannot find my hotel room address.
Saya tidak dapat menjumpai alamat saya.
Au zou kaanu mogium do ngaan do kinoizonon do hotel ku.
我搵唔到我嘅酒店地址。

82. I do lost my friends.
Saya terpisah dari kawan-kawan saya.
Nokotingkizad zou mantad koluang ku.
我唔見咗我啲朋友。

83. I do not remember the street.
Saya tidak ingat jalan itu.
Au zou ondomo' diho tindalanon.
我唔記得喺街上。

84. I left my [purse, wallet] in the ___.
Saya tertinggal dompet saya di ___.
Pinoopong zou do dompet ku do doiho id ___.
我離開咗我嘅銀包喺___嘞。

85. I forgot my money.
Saya terlupa duit saya.
Nohiivan zou do usin ku.
我唔記得我嘅錢。

86. I forgot my keys.
Saya terlupa kunci saya.
Nohiivan zou do kunsi ku.
我唔記得我嘅鎖匙。

87. I have missed my [ train, plane, bus].
Saya ketinggalan [keretapi, kapal terbang, bas].
Nokoidu zou do [kulitapui, kapal tuutumuhud, baas].
我經已錯過[火車，跳飛機，巴士]。

88. What am I to do?
Apa yang saya buat?
Onu gia maan zou?
我點做呀？

89. You said it would cost ___.
Anda kena bayar ___.
Mositi ko balai ___.
你一定要費___。

90. They are bothering [me, us].
Mereka mengganggu [saya, kami].
Manampahag zioho doid [dogo, dagai].
佢哋喺打緊搞[我，我哋]。

91. Go away.
Berambus.
Ugado gia no.
走開啦。

92. I will call a police.
Saya akan panggil polis.
Mogkodim zou do pulis.
我會叫警察。

93. I have been robbed of ___.
Saya telah dirompakkan ___.
Minanakau zou do ___.
我搶咗___。

94. Where is the police station?
Di manakah balai polis?
Id nomboo i balas pulis?
差館喺邊度？

95. The lost and found dest.
Hilang dan temui meja.
Atagak om mogium mija.
失物招領台。

96. I see.
Saya nampak.
Okito zou.
我睇。

97. I don't know.
Saya tidak tahu.
Au zou koiho.
我唔知道。

98. To lose
Hilang
Atagak
唔見咗

Perbualan Bahasa Inggeris - Bahasa Melayu - Bahasa Kadazan - Bahasa Kantonis

Useful Expressions 1. Yes. No. Perhaps Ya. Tidak. Mungkin Oo'. Au. ~dati 係。唔係。話唔定 2. Please. Excuse me Sila. Maafkan saya ~gia. Kada kokuazai 請/唔該。唔好意思 3. Thanks [very much] Terima kasih [banyak-banyak] Kotohuadan [au giigina] 多謝/唔該 [晒] 4. You are welcome. Sama-sama/kembali Miaga nopo 唔使客氣/唔使唔該 5. Do you speak English? Adakah anda bercakap Bahasa Inggeris? Koiho ko moboos do Inggilis? 你識唔識講英文？ 6. I speak only [English, Chinese]. Saya bertutur saja [bahasa Inggeris, Cina]. Moboos zou noopo do [boos Inggilis, Sina]. 我只識講[英文，中文]。 7. Japanese, Korean Bahasa Jepun, bahasa Korea boos Jipun, boos Korea 日文，韓文 8. I am from the United States. Saya datang dari Amerika Syarikat. Mantad zou doihuu id Amerika. 我喺美國人嚟架。 My [mailing] address is ___. Alamat saya ialah ___. Ngaan do kinoizonon ku nopo nga ___. 我嘅地址係___。 10. [He, she] is from ___. Dia berasal dari ___. Mantad zou do doihuu id ___. 佢喺___嚟架。 11. Please speak more slowly. Tolong cakap perlahan sikit, boleh tak? Booso gia palan-palan, kio. 你可唔可以講慢小小呀？ 12. I understand. Saya faham. Kalati zou. 我明白。 13. I don't understand. Saya tidak faham. Au zou kalati. 我唔明白。 14.Repeat it, please./Can you repeat that? Ulang sekali lagi, boleh tak? Maai gia suguto' ino. 你可唔可以再講一次？ 15. Again. Also. Lagi. Juga. Vagu. Nogi 再。都。 16. Write it down, please. Sila tuliskan. Maai gia suato', kio. 請寫低啦。 17. What do you wish? Apa yang anda ingin? Nunu gia mimang ko? 你點想？ 18. How much is it? Berapa harganya? Pio gatang ti? 幾多錢？ 19. Come here. Come in. Mari sini. Sila masuk. Kaa ti doiti. Suangai no. 過嚟。入嚟。 20. Wait a moment. Tunggu sekejap. Mindad po. 等一陣。/等一吓。 21. Why? When? Kenapa? Bila? Nokuo? Songian? 點解？幾時？ 22. How? How long? Bagaimana? Berapa lama? Ingkuo? Songian haid? 點樣？幾耐？ 23. How far? Who? What? Berapa jauh? Siapa? Apa? Songkuo sodu? Isai? Onu? 幾遠？邊個？乜嘢？ 24. Where [is, are] ___? Di mana ___? Id nomboo i ___? ___係邊度？ 25. Mr. A goes to bed early every night. En. A pergi tidur awal setiap malam. Mooi zi Gund. A modop do tosikap ih tikid sodop. A先生晚晚都早啲瞓。 26. Sometimes Mr. B goes to bed early. Kadangkala, En. B tidur awal. Somoonu, mooi zi Gund. B do modop ih tosikap. 有時，B先生去早啲瞓。 27. Sometimes I also go to sleep early. Kadang-kadang saya pun nak tidur awal juga. Somoonu titiodop zou nogi do tosikap. 有時，我都去早啲瞓囉。 28. Mr. A went to Kota Kinabalu the other day. Encik A telah pergi ke Kota Kinabalu pada hari yang lain. Mininugad zi Gund. A do doiho id Kuta Kinabalu doid suvai tadau. A先生去咗亞庇嘅一日。 29. Mr. B also had been in Kota Kinabalu at that time. En. B juga telah berada di Kota Kinabalu pada masa itu. Doiho no zi Gund. B nogi id Kuta Kinabalu doid timpu dino. B先生都喺嗰個時候喺亞庇。 30. Mr. C has not gone to Kota Kinabalu. En. C belum pergi ke Kota Kinabalu. Au zi Gund. C minugad po id Kuta Kinabalu. C先生仲未去亞庇。 31. To want to talk. Nak bercakap. Titiboos. 想講。 32. To want to read. Nak membaca. Titibasa. 想讀。 33. To want to go. Nak pergi. Titiugad. 想去。 34. In. On. Near. Far Dalam. Atas. Dekat. Jauh Idsuang. Id savat. Id somok. Id sodu 喺。上。近。遠 35. In front of. Behind Depan. Belakang Dumbangan. Touvi 前。後 36. Beside. Inside. Outside Sebelah. Di dalam. Di luar Id sampaaping. Id suang. Id habus 側邊。入便。出便 37. Something. Nothing Sesuatu. Tiada Nunu nopo. Aiso ~嘢。冇 38. Several. Few Beberapa. Kurang Piipio. Kuang 幾個。少/啲 39. [Much] more, less Banyak lagi. Kurang Ogumu po. Kuang 再多。少啲 40. [A little] more, less Sedikit lagi Okudi po 再少少 41. Enough. Too much. Cukup. Terlampau [banyak]. Uha'[osukup]. Nadaahan [Oguugumu]. 夠。 太多。 42. Much, Many. Banyak. Ogumu. 多。 43. Good. Better [than]. Baik/bagus. Lebih baik [daripada]. Avasi. Mogot [hobi avasi mantad]. 好。更好。 44. Now. Immediately. Sekarang. Segera/secepat mungkin. Baino. Tosiisikap po. 而家。立即。 45. Soon. Later. Tidak lama lagi. Nanti. Oluai. Tiinu'. 就快。後嚟；晏啲；遲啲。 46. As soon as possible. Secepat mungkin. Tosiisikap po. 儘早。 47. At the latest. At least. Selewat-lewatnya. Sekurang-kurangnya. Id kavaavagu. Sokuukuang. 最新。最少。

48. It's late. Sudah lambat. Nahambat no. 遲咗喇。 49. It's too late. Terlalu lewat. Nahambat no kozo. 太遲咗喇。

50. It's early. Awalnya. Osikap no. 而家仲早喇。 51. Slow. Slower. Perlahan. Lebih perlahan. Odomut. Hobi odomut. 慢啲。更慢。 52. Quickly. Faster. Cepat. Sikapon. 快啲。 53. I am [warm, cold] Saya [hangat, sejuk] [Hinasu, tosogit] zou. 我好[溫暖，冷]嘅。 54. I am in a hurry. Saya tergesa-gesa. Gumogo zou. 我好急喎。 55. I am not in a hurry. Saya tidak tergesa-gesa. Au zou gumogo. 我唔急喎。 56. Hungry. Thirsty. Sleepy. Lapar. Dahaga. Mengantuk. Houson. Tuuvan. Tiodop. 餓。頸渴。眼瞓。 57. Busy. Tired. Ill Sibuk. Penat. Sakit 忙。累。病 58. What is the matter here? Apa hal ini? Nunu dii ahal ti? 呢個咩事呀？ 59. Help! Fire! Thief! Tolong! Api! Pencuri! Tuhungai! Tapui! Mamanakau! 救命呀！火！賊仔！ 60. Look out! Hati-hati! Intangai no! 小心！ 61. Listen. Say! Dengar. Cakap! Ongou. Boos! 聽。講！ 62. Can you help me? Boleh awak tolong saya? Kaanu ko naku monuhung dogo? 你可唔可以幫助我呀？/你可以幫助我嘛？ 63. I am looking for ___. Saya sedang mencari ___. Mogium zou do ___. 我搵到___。 64. Can you recommend a [good] ___? Bolehkah anda mengesyorkan ___ yang baik? Kaanu ko naku monokodung ___ ih tavasi? 你可唔可以推薦一個好___呀？ 65. Do you want ___? Awak nak ___? Mimang ko naku do ___? 你想唔想___呀？ 66. I am glad. Saya gembira. Ounsikou o ginavo ku. 我好開心。 66. I am sorry. Saya minta maaf. Mokiampun zou. 我對唔住。 67. It's my fault. Ini salah saya. Hasaon ku ti. 呢個係我錯喇。 68. It's not my fault. Ini bukan salah saya. Okon ti ko hasaon ku. 呢個唔係我錯喇。 69. Whose fault is it? Siapa yang salah? Isai i hasaon ti? 呢個係邊個錯呀？ 70. I know. Saya tahu. Oihaan ku. 我知。 71. I don't know. Saya tidak tahu. Au zou koiho. 我唔知。 72. I think so. Saya rasa begitu. Tosoou zou do poingkaa. 我諗係咁架。 73. I don't think so. Saya rasa bukan begitu. Au zou tosoou do poingkaa. 我唔諗係咁架。 74. Think so. Begitu. Poingkaa. 知道喇。 75. Not think so. Bukan begitu. Okon ko poingkaa. 唔係咁架。 76. This is for me. Ini untuk saya. Iti no montok dogo. 呢個係俾我。 77. What is that for? Untuk apa itu? Montok nunu hia? 嗰個係俾咩嚟架？ 78. What is this called in Cantonese? Apakah ini dalam bahasa Kantonis? Nunu dii pinungaan doid boos Kantonis? 呢個粵語係咩叫呀？ 79. How do you say ___? Bagaimana anda katakan ___? Ingkuo ka nu, ___ ka? 你話___點講呀？ 80. How do you write ___? Bagaimana anda menulis ___? Ingkuo gia suaton nu do, ___ ka? 你寫___點呀？

BOROS PONUGKU (Imbuhan) ID DATI DO BOROS

Tobpinai kou ngawi, iti no komoyon do koimayaan do kakayao' toi ko' kogumuo' do boros ponugku (imbuhan) id dati do boros. Mogisuaian o bansa' dot imbuhan (boros ponugku). Komoyon nopo diti nga , suai boros ponugku om suai nogindo o pamakayan dau tumanud do pongungulud dot ayat di posuraton. Slot ini juga ditujukan khas buat mereka yang tidak seberapa tahu akan selok-belok pembinaan ayat yang gramatis dalam Bahasa Dusun atau Kadazan.

1. ratu, -- jatuh (kata dasar)
2. aratu, -- terjatuh (aratu i kontungan
3. angaratu, terjatuh [jumlah yang banyak] (angaratu i rangalau)
4. karatu, -- boleh terjatuh (au karatu ilo tua do lampun sundung piya ologod o sarup)
5. naratu, -- sudah terjatuh (naratu i buuk ku)
6. nangaratu, -- sudah terjatuh [banyak] (nangaratu ngai ilo buuk mantad poiyanan dau)
7. orotuan, -- dijatuhi (au oku kobulun moi somok hirid guwas do lampun, modosi oku do orotuan do lampun)
8. ongorotuan, -- dijatuhi [banyak] (ongorotuan i sangaratu-ratu)
9. norotuan,--telah dijatuhi [satu atau sedikit] (A: nokuro tu napatai ilo tasu? B: norotuan do ratu/lampun)
10. nongorotuan,-- telah dijatuhi [banyak] (adala no kopio kalalansit dilo mangga tu nongorotuan do bata)
11. korotuai,-- sebaik sahaja terjatuh itu _________ (korotuai nopo ilo lampun om, sikapai no moi panganu dilo)
12. rumatu (sedang terjatuh) /ruminatu (sedang terjatuh [sudah berlalu]), rumatu i piasau..(penutur harus nampak kejadian di mana kelapa itu jatuh) ruminatu i piasau (penutur menceritakan bahawa dia memang nampak itu kepala jatu)
13. korotuan-- kejatuhan (korotuan do tolig tagayo do China) - keruntuhan tembok besar china yang baru berlaku
14. kinorotuan, -- kejatuhan [sudah berlalu] (kinorotuan do tolig tagayo do China) - keruntuhan besar china yang sudah lama berlaku
15. paparatu- menyebabkan benda/sesuatu itu jatuh [lazimnya secara sengaja] (A: nunu dii maan nu lo? B: paparatu pakayan mantad posisidangan/pakayadan di sombol dahai A:haha ogulot ko no gia)
16. pinaparatu - telah menyebabkan benda/sesuatu itu jatuh [lazimnya secara sengaja] (isai pinaparatu dilo rasuk ku ngawi mantad pakayadan? bobogon ku moti lo!)
17. kopomorotuan - sebab menjatuhkan sesuatu (kopomorotuan ku nopo dilo sangkir nga adalaan no kopio o kalalasu dau)
18. kinopomorotuan - sebab menjatuhkan sesuatu [sudah berlalu] (kinopomorotuan ku nopo dilo pakayan nu nga' au osonong o poninidang nu om au oulud!)
19. pinaratu - telah menjatuhkan [dalam ayat pasif] (pinaratu dau i sangkir mantad id sawat om ababak dii i sangkir)
20. pinorotuan - telah dijatuhkan/menjatuhkan, bergantung kepada konteks ayat i)pinorotuan ku iyau do hukunan= aku TELAH menjatuhinya hukuman. ii)pinorotuan oku dau do hukuman= aku TELAH dijatuhinya hukuman)
21. porotuon- kasi jatuh ( porotuon ku ma i sangkir)
22. porotuan- dijatuhkan/menjatuhkan, bergantung kepada konteks ayat ( porotuan ku iyau DO hukuman = aku menjatuhkan dia hukuman) - dalam konteks ini, kata DO boleh dimaksudkan sebagai "dengan"... (porotuan oku dau do hukuman)- dalam konteks ini, ia bermaksud aku dijatuhkannya hukuman, frasa "ku iyau" dan "oku dau" boleh mengubah maksud ayat ini tanpa mengubah bentuk kata "porotuan")
23. pamamaratu- cara seseorang itu menjatuhkannya (au kababak i sangkir tu au asawat o pamamaratu di Yongkor di sangkir)
24. mamaratu - menjatuhkan [lazimnya bertujuan/bersebab dan tidak seperti "paparatu"] (mamaratu do gambar di poinggiwis)
25. minamaratu -telah menjatuhkan [lazimnya bertujuan/bersebab dan tidak seperti "pinaparatu"] (minamaratu do gambar di poinggiwis)
26. pamaratu - menjatuhkan (dua makna 1. bentuk kata seruan sekiranya kata "kada" hadir di depannya lalu menjadi ayat KADA PAMARATU DI SANGKIR yang bermakna JANGAN JATUHKAN CAWAN ITU [selalunya mula dari huruf "P" misalnya 'kada ponigup', 'kada poginum', 'kada pimbolotok', dan lain-lain] ; 2. benda yang digunakan untuk menjatukan sesuatu seperti dalam "mamaratu". Siit o pamaratu ku di worung = Galah yang aku gunakan untuk menjatuhkan buah limau)
27. gamparamatu - tukang penjatuh (tukang kasi jatuh;orang yang bertugas dalam menjatuhkan sesuatu)
28. sipamaratu - ingin menjatuhkan (sipamaratu oku daa di kasut nu)
29. kararatu - baru sj jatuh (kararatu nopo i rangalau om, puhuon nopo)
30. obingratu - mudah terjatuh (au ogirot o pongongogos di Wellie dilo tanglung, om obingratu dii i tanglung)
31. sangratu-ratu, -- berjatuh-jatuhan (songkuro daa sinonong nung sangratu-ratu dilo rangalau mantad guas om au dii minog dot indokodon)
32. sopiratu-ratu, - saling menjatuhkan [dua atau lebih namun kurang ramai] (kada tokou sopiratu-ratu tu haro moti oulakan)
33. mogiratu-ratu/mogiraaratu (penggandaan separa), - saling menjatuhkan [ramai orang] (mogiratu-ratu nopo o tangaanak do manganu gula-gula)
34. kopogiratu-ratu/kopogiraaratu(penggandaan separa) - saling menjatuhkan (kopogiratu-ratu kou no= saling jatuh-menjatuhkanlah kamu)- salah satu daripada bentuk kata kerja seruan dalam bahasa Dusun
35. pogiratu-ratu = kada kou pogiratu-ratu! (kata seruan untuk melarang orang-orang yang saling jatuh-menjatuhkan)
36. dongkorotuan, -sudah tiba untuk jatuh/jatuh sendiri [Cthnya musim durian] (A: nokuro tu naratu ilo tua lampun? B: Dongkorotuan no matu lo)
37. dongkorotuai, -baru sahaja sudah tiba untuk jatuh/jatuh [Cthnya musim durian] (A: nokuro tu naratu ilo tua lampun? B: Dongkorotuai no matu lo)
38. songkorotuan, - menjatuhkan di mana-mana sahaja secara rambang (A: poingkuro gia do mananom do lado? B: Songkorotuan nopo do linsou dau hiri dumoh om kosuni indo kasari)
39. songkorotuai, - menjatuhkan di mana-mana sahaja secara rambang [untuk kata seruan] (kada songkorotuai dilo mangga', kalantit ma ri)
40. matu-ratu - berjatuhan [tidak berhenti] (matu ratu nopo i salji do sumondot hiri'd tana')
Haro nopo it au kopio pointunud toi ko' pointulid om, mangai nopo potulido kio. Kanou tokou mogituduk-tuduk do momoruhang toilaan tokou id boros tokou.
41. mokiratu - minta dijatuhkan oleh seseorang (kada ongoi hiti sinuku nung au ko mokiratu ko doho)
42. pororotuan - tempat menjatuhkan sesuatu
43. motiratu - hampir jatuh 

Jeply Miroh - Tupus Kinabalu

The original verse of the famous song "Sayang Kinabalu" which then translated to Bahasa Malaysia. This song is writen by Jeply Miroh, and also sang by himself. The music is patterned by Umbut.

Lyrics:

Poingkawas Nulu Nabalu,

Akawas poh tupus kumaa dia,

Pointomou tuntu Nulu Nabalu,

Nokito mantad sodu langadon ginawo ku..

Kinabalu poindoros do Kundasang,

Kinotuan ogumu pili-pilion,

Nunu guno mooi soborong rahat,

Tumakad nogi Nabalu langadon ginawo ku..

Sumandak-sumandak ogumu poingandad,

Santari-tari kili sumayau,

Soira kokito linumis tinan dau.

Mupus guminawo..

Gayo rubat ku'd Nulu Kinabalu,

Kaamatan ramayon tulan kolimo,

Koupusan pointanud toh mooi tomu,

Hilo id Tamporuli langadon ginawo ku..